MES Sistemlerinde Kalite Yönetimi Uygulamaları

-Fabrikanı Keşfet Söyleşileri 13.Oturum-

Kalite yönetim sistemi kullanılmasının işletmelere faydaları nelerdir?

Bugün MES sistemleri altında Kalite yönetim süreçlerinden bahsedeceğimiz için sadece üretim sektöründe Kalite yönetiminin önemine değinmek daha doğru olur.

Öncelikle Kalite nedir? Bunun cevabına bakmak gerekli, aslında net bir kalite tanımı olmamakla birlikte genel kabul görmüş tanımı ile Kalite: Bir ürün veya hizmetin belirtilen fonksiyon ve tüm ölçülebilen özelliklerinin her zaman aynı şekilde olduğu ve olacağı anlamına gelmektedir.

Japonya sanayi standartları komitesine göre kalitenin tanımı: Kalite Müşterinin Tatminidir.

Günümüzde istisnasız her sektörde kıran kırana bir rekabet söz konusudur. Tüm işletmeler müşterilerine en iyi ürünü en uygun fiyat ile sunarak bu rekabette öne çıkmak için yarışmaktadır. İşte en iyi ürünü en iyi fiyattan sunabilmenin sihirli anahtarı ise kalite yönetim sistemlerinin kullanılmasıdır. Tam anlamı ile kalite süreçlerini uygulayan firmalar hem maliyetlerini düşürür, hem piyasaya kaliteli ürünler sunarak müşteri sadakatini arttırır hem de yeni pazarlar bulma imkanına sahip olur. Kaliteli ve uygun fiyatlı ürünler sunan bir marka her zaman tüketicilerin 1. Tercihi olmuştur.

Ayrıca bugün Kalite süreçlerinin işletilmesi birçok sektörde işletmenin insiyatifinde değil mecburiyet olmuştur. Mesela otomotiv yedek parça üretimi yapıyorsanız Otomobil üretimi yapan firmaların sizden parça alabilmesi için belli kalite belgelerine sahip olmanız dolayısı ile kalite süreçlerini uyguluyor olmanız gerekmektedir.

Kalite Yönetim Sistemleri’nin bazı faydaları şunlardır:

• Tüm proses ve ürünlerin kalite kontrol tanımları yapılarak üretim süreçleri ve nihai ürünlerde standardizasyon sağlanmış olur.
• Kaynak kullanımı optimum düzeyde olur, ıskarta ve hurda sayıları düşer.
• Teslim süreleri kısalır ve sevkiyatlarda gecikme yaşanmaz.
• Müşteri memnuniyeti en üst seviyede olur, müşteriye sevk edilmiş bir üründe sorun çıkması ihtimali ortadan kalkar.
• Maliyetleri düşürür.

Kalite kontrol yöntemleri nelerdir?

Kalite Kontrol Yöntemleri dediğimizde aklımıza gelen;

• İşin daha başlangıçta doğru olarak yapılması
• Eldeki makine ve işgücünden en yüksek verimin alınması
• Üretim kayıplarının giderilmesi
• Hurda-fire atık oranının azaltılmasıdır.

Alıcıya istediği toleranslar içinde ürünlerin verilmesi de firmaya itibar sağlanması demektir.

Kalite Kontrol kavramı bir süreç yapısı içerisinde ele alınan giriş ,proses ve son kontrol faaliyetleri temeli üzerine kurgulanmıştır.

Amaç veya standarda ulaşmak için uygulanan yöntemler:

• Gözlem
• Kontrol
• Hatanın tespit edilmesi, kaynağının nedeninin bulunması
• Nasıl düzeltilmesi gerektiğini içeren bir sistemdir.

Kalite Kontrol adımları, proses adımlarında aşağıda ki adımlar uygulanmaktadır.

İlk Onay: Kalite, bir önlemdir diyerek başlayabiliriz. İlk onaydan sonra; üretime başlamak baştan kayıpları durdurmak anlamına gelir.

Frekansiyel Onay: Üretim kayıplarını azaltmaktır. Seri üretim süresi arttıkça, güvenilirlik derecesini yükseltmek güçleşir. Belli aralıklarla yapılan kontroller üretim kayıplarını azaltır.

Final Kontrol:

• Tasarımda kusursuzluk
• Kullanımda kusursuzluk
• Fiyatta kusursuzluk
• Teslim süresinde kusursuzluk
• Satış süresinde kusursuzluktur

Ve bu durum firmanızın;

• Rekabet gücünün yükselmesini sağlar.
• İadeleri azaltır.
• Müşterilerin istek ve beklentilerinin tam olarak karşılanır.

Kalite kontrol sürecini yönetirken, üretim ve hizmet kalitesini yükseltmek için kalite dokümanları ve süreçlerini yönetmek hayati önem taşır. İşletmelerde, kağıt ortamında bulunan binlerce kalite dokümanın versiyonlarını takip etmek, onaylatmak ve doğru kişilere zamanında ulaştırmak neredeyse imkansız hale gelmiştir.

MES uygulaması ile Kalite personelleri kendilerine gönderilen kısa mesajlar ile hangi istasyonun onay için beklediğinin bilgisini hızlıca alabilir. İlgili alana gittikten sonra tablet uygulaması ile kalite ölçümlerinin veri girişini sağlayarak, onay işlemlerini hızlıca gerçekleştirebilir. Hataları önlemek sebebi ile ürün görsellerini görmesi de mümkündür.

Gerek iç süreçlerde gerekse sevkiyat sonrasında ki durumlarda “Sürekli İyileştirme Faaliyetleri” devam ediyor olacak. Sürekli gelişmeyi sağlamak amacıyla oluşturulan düzeltici ve önleyici faaliyetler ile iletişim ve öneri sistemlerinin performansı ve etkinliği ölçülür, çıkan veriler eşliğinde sistem sürekli olarak geliştirilir.

“Düzeltici Faaliyetler Uygulanmalıdır.”

Müşteri şikâyetleri, uygun olmayan ürünler, iç kalite denetiminde belirlenen uygunsuzluklar ve öneriler; düzeltici faaliyetlerin başlatılması için temel parametrelerdir.

MES Sistemleri Düzeltici ve önleyici faaliyetler süreci ile müşteri şikayetlerini sürecinin, birbirleri ile entegre olarak sistem üzerinde çalışmasını sağlar.

Müşteri şikayet süreci sonunda gerekli görülürse, otomatik olarak DÖF süreci başlatır.

Süreç bulgularına, önerilere, yönetim gözden geçirme çıktılarına, iç firelere, çalışanların beklentilerine göre de düzeltici faaliyetler başlatılmaktadır.

MES Sistemi kalite süreçlerine nasıl etki eder?

Kalite süreçlerinin takibinde MES sistemleri işimizi kolaylaştırmamızı ve doğru yapmamızı sağlıyor. Planlanan iş emirlerinde, doğru ekipman, doğru hammadde / yarı mamül, doğru personel eşleşmesi MES’le yönetilir. Bu da kalite süreçlerinize direkt etki edecektir.

MES sahibi firmalar, uzun üretim süreçlerinde kalite kontrolü yapmak zorunlu olduğu için ve bu kalite değerleri Real-time olarak beklenen default değerlerle karşılaştırılabildiği için gözle görülmeyen ancak kalite problemi teşkil edecek her problem daha erken teşhis edilir. Bu probleme sahip ürünlerin/ara mamüllerin uzun sürelerde üretilmesi engellenmiş olur.

İş istasyonlarına yeni bir kalıp bağlandığında, bir kalıbın bakımı yeni yapıldığı zamanlarda ya da kalıptan bağımsız herhangi bir ekipman ayarı/setup ayarı/kalibrasyon ayarı yapıldığında üretimin belli bir test aşamasından geçip, numuneler üzerinde kalite kontrolü yapılması isteniyor. Bu takibin dijital ortamdan takip edilebilmesi, kayıt altında tutulması ve bu test ve kontrol sürelerinin minimuma düşürülmesi MES çözümü tarafında gerçekleştirilebiliyor.

Örnek vermek gerekirse, bir pres makinesinde kalıp arızalandığında bakımcı gelip tamirlerini gerçekleştiriyor ve bu bakımın bittiği anda, MES tarafında kalite personeline SMS/mail uyarısı gidiyor. Bu sayede herhangi bir kağıt kullanmak veya telefon görüşmesi yapmak yerine bu bilgiye sahip kalite personeli sahaya iniyor. Bakımı yapılmış veya yeni kalıp ile yapılacak belirlenen sayıdaki ilk üretimler için kontrollerini bu şekilde vakit tasarrufu yaparak gerçekleştiriyor.

Bir başka uygulamayı ise “Frekansiyel Kalite Kontrolünde” olduğu gibi görebiliriz. Gönderilen iş emri miktarını 10000 adet telefon kılıfı olarak düşünelim. Ancak daha önceki tecrübelerine göre bu firma her 1000 adette kalitecinin kontrollerini yapmasını öngörüyor. Çünkü her 1000 adet üretimden sonra, kılıflarda yıpranma/yanma/çatlama olabileceğini farkediyor. Bunu frekansiyel olarak her 1000 adette kontrolünü gerçekleştirip, herhangi bir sıkıntı yaşanıp yaşanmadığını yada yaşanabileceği düşünülüyorsa daha önceden aksiyon alabilmeyi sağlıyor.

MES’in devreye girdiği yer yine zamandan oluşabilecek kayıpların önüne geçebilmek çünkü aslında bu kayıplar maddi kayıplar olarak da firmaya geri dönüyor. Otomatik gönderilen SMS/mail yoluyla 950,1950,2950 vs. adete ulaşıldığında kalite departmanından ilgili personele ulaşıldığı takdirde, herhangi bir zaman kaybı olmadan personel gereken kontrolü yapabiliyor. Bu sistem sayesinde, kalite kontrolünde hangi makinede hangi ürünün test edileceğini sayfalarca not almak/hatırlatmalar oluşturmak yerine sadece MES üzerinden çok kolay ve otonom bir şekilde bu verileri takip edebiliyoruz.

Gelişmekte olan teknolojilerin kalite süreçlerine etkisi nasıl olabilir?

Kalite ölçümlerinin yapılması için oldukça hassas ölçüm cihazları kullanılmaktadır. Bazı sektörlerde örneğin ilaç veya tıp sektörüne ürün üreten firmalarda Nanometre boyutunda uzunluklara, miligram boyutunda ağırlıklara sahip ürünlerin hassas bir şekilde ölçülmesi gerekmektedir. Bu nedenle zaten kalite uygulamaları teknolojiyi yakından takip eden sistemlerdir. Bilgisayar teknolojilerinin gelişmesi sayesinde artık birçok sektörde kalite ölçüm işlemleri otomasyon haline getirilmeye başlandı.

Fiyatlarının da uygun hale gelmesi sayesinde özellikle görüntü işleme teknolojileri bu alanda başı çekmektedir. Ekrandaki sunumda görüldüğü gibi bir devre kartının üzerinde yer alan iletken yolların ve 10larca mikro elektronik elemanın insan gözüyle kontrol edilmesi oldukça zor olacağından, üretim bandında devre elemanın fotoğrafını çeken bir bilgisayar bulunur. Hafızasına yüklü olan referans resme göre üretilen ürünü kontrol eder ve her hangi bir eksik veya hata bulursa o kartı üretim bandından ıskartaya ayırmaktadır.

Tabi bu işlemde kalite kontrol sistemine kaydedilerek günlük kalite föylerine işlemektedir. Tüm bu süreç insandan bağımsız olarak yüksek teknolojiyle işlemektedir.

Bir sonraki görsele geçersek, soldaki resimde temsili olarak metal bir fan üstten lazer ışını gönderilerek insan gözünün ayırt edemeyeceği kılcal çatlakları kontrol etmektedir.

Yandaki resimde de barkod kontrolü in bilgisayarlar tarafından yapılmaktadır böylece yanlış i barkod ile ürünün fabrikadan çıkması engellenmiş olur.

Yüksek teknolojinin kalite uygulamalarına getirdiği en büyük avantaj hız faktörüdür, bir insanın 5-10 dk da yapabileceği bir ölçümü veya kontrolü az önce bahsettiğimiz teknolojik yöntemler 1 sn den az zamanda yapabilmektedir ayrıca hata yapma oranları neredeyse sıfırdır.

Bu avantaj sayesinde de artık daha çok numunede belki deüretilen tüm ürünlerde kalite kontrol ve ölçümleri yapılabilecektir. Tüm ürünlerin kalite kontrolünden geçmesi de %100 kaliteli ürün imajını markaya sağlamış olur.