MES Sistemlerinin Seçimi, Kurulumu ve Geri Dönüş Süresi (ROI)

-Fabrikanı Keşfet Söyleşileri 1.Oturum-

MES Sistemlerine kimler neden ihtiyaç duyar?

Günümüzde müşteri beklentileri, yüksek kalite standartlarının yanı sıra fiyat avantajı da içermektedir. Üreticiler talep edilen bu yüksek standartlara ve hedef fiyatlara ayak uydurmak zorunda kalmaktalar.

Dolayısıyla günümüz üreticileri yüksek standartlarda üretim gerçekleştirme ve bunları maliyetlerini düşürerek yapmak zorundadır. Tam da bu noktada bir çıkış yolu arayışı söz konusu olmakta. Bu arayış neticesinde üretim sahasında sorunlarının farkına varan, bu sorununu aşmak için araştırma yapıp seçeneklerini oluşturan ve yöntemini belirleyen üreticiler MES Sistemine ihtiyaç duyduklarının farkına varırlar.

Sizce başarılı bir MES projesi için gerekli olan aşamalar nelerdir?

MES edinmek isteyen işletmenin öncelikli ilk iş olarak tüm süreçlerini ele alıp sorunlarını doğru ve net bir şekilde tespit etmesi gerekir. Bu sorunlar;

• Planlamada mühendislik ofiste başlar sevkiyata kadar tüm üretim sahasını kapsar.
• Kalite problemleri vardır,
• Çok sık arıza yaşanması vardır,
• Kapasite yetersizliği vardır,
• İzlenebilirliğin olmaması vardır,
• Düşük performans vardır,Diye devam eder…

Sonrasında bu sorunların önceliklendirilmesi gerekir. Yani en çok canımı yakan hangisi, kolay ve kısa sürede yok edebileceklerim hangisi şeklinde bir önceliklendirmeden bahsediyorum burada, Problemi fark edip doğru teşhisle varlığını kabullenmek aslında bu yolun yarısı. Sonrasında mevcut problemleri yok etmek için en ideal yöntem belirlenmeli.

Mesela örnek üzerinden gidelim bir üretim tesisini ele alalım sahasında 20 adetlik makine parkuruna sahip. Normal zamanda; bu işletmede ülkemizde birçok fabrikada olduğu gibi yoğun şekilde kapasite problemi yaşanıyor. Gidip 300 bin euroya 400 bin euroya 21. makineyi almak belki konforlu ve defalarca tecrübe edilmiş oldukları eski bir yöntem olduğundan tercih edilebilir. Ya da güçlü bir MES sistemi edinerek 1 yıl gibi kısa sürede ortalamanın altında sadece %20 verimlilik artışıyla 4 makineyi 300 bin Euro nun çok altında bir bütçeyle kazanabilir.

Her ikisi de birer yöntemmiş gibi dursa da aslında günümüz rekabet koşullarında ilki paranızla kaybetmek ikinci yöntem aklınla kazanmaktır.

Bunca başarı hikayesi ortadayken hem de… Böylelikle yöntemde belirlenmiş oluyor.Sorun tespit edildi, önceliklendirildi, çözüm yöntemi belirlendi, son aşama artık doğru ürünü ve hizmet sağlayıcısını seçmektir.

MES projelerinde başarı oranı nedir?

%80 lik başarı oranı söz konusuyken , %20 lik başarısızlık oranı iç kaynaklı problemlerdir. Yönetimin yeterli ilgiyi göstermemesi ile başlayan süreç bir dizi silsileye dönüşür.

Örnek;

• Proje sorumlularının sürekli değişmesi,
• ERP sisteminin aktif kullanılmaması, emirlerinin kağıt üstünde ilerlemesi, iş emri açılmaması,
• Operatörlerin is yükle duruş tanımlama yapmaması operatörlerin planlamaya göre çalışmaması,
• Panel ve sinyal probleminde bakımcı ve elektrikçilerin uzun süre müdahalede bulunmaması,
• Zamanında iş değişikliği yapılmaması bu yüzden ERP’ ye yanlış üretim bildirimi gitmesi,
• Makinelerin sürekli olarak yer değiştirmesi ve değiştirilen makinenin sinyal bağlantılarının yapılmadan üretime başlaması, geç yapılması,
• Üretim planlamanın Excel üzerinden işlemesi,
• Planlamanın Operatörler üzerinde etkin olamaması,
• Kamera ve MES Network’ ün ayni hattı kullanması.

Başarılı bir MES ile ERP başarı oranı yükselir mi?

Elbette yükselir. Düşünün ki mühendislik ofise sıkışıp kalmış, verinin sadece personel tarafından eksik, yanlış ve yavaş girildiği ERP sisteminin; üretim sahasında olup biten her şeyi anında görmesini duymasını sağlayacak MES sistemi kullanılıyor. Yani ERP iki göze iki kulağa kavuşmuş oluyor.

Gartner’da yer alan güncel verilere baktığımızda ERP projelerinde başarı oranı %37’yi geçememiştir.

Doğru bir MES seçimi nasıl yapılmalıdır?

MES seçimi bir tedarik süreci değil, bir partnerlik seçimidir. Partnerinizin tecrübesi, sektörel birikimi, donanımsal ve yazılımsal alt yapısı önemlidir. Kurulumdan itibaren başlayan bu partnerlik ilişkisi zaman içinde doğan ihtiyaçlara donanımsal ve yazılımsal geliştirmeler sunarak devam eder.

Detaylara incelediğimizde;

Raporlama Yetkinliği: Üretimden alınan veriler, sektöre uygun ve esnek raporlama aracı ile geriye dönük olarak alınabilmelidir.

Kullanım Kolaylığı: Tercih edilecek yazılımın son kullanıcı tarafından kolay anlaşılır olması. Üretim hattındaki personelin minimum iş yükü ile kısa sürede veri girişinin sağlanabilmesi proje başarısını doğrudan etkileyen önemli bir faktördür.

Güvenlik & Mobilite: MES yazılımı internet teknolojileri ile dünyanın herhangi bir yerinden güvenlikten ödün vermeden üretimi monitör edebilmeli, anlık olarak izlenmesine olanak vermelidir.

Sektörel Çözümlerin Standard Olması: MES projelerinde yazılım seçimi sürecinde hassasiyetle değerlendirilmesi gereken konulardan biri de firmaların sektörel bazda deneyimli, geniş sistemsel ve teknik ekipleri bulunmasıdır. MES yazılımı organizasyonların bilgi sistemi ihtiyaçlarına kaliteli ve köklü çözümler getirmelidir.

Özel İhtiyaçlara Cevap Verebilme Yetkinliği: Şirketler yaşayan organizasyonlardır ve bu sebeple yazılımın devreye alınan her projede değişiklik ve geliştirmelere açık olması, projenin başarısı için gerekli.

Sürdürülebilirlik: Yazılım ve donanımlarında sürekli iyileştirici ve geliştirici bakımlar yapılmalı, sistem her daim güncel ve geçerli kalmalıdır.

Çevre Uygulamalar ile Kolay Entegre Olma Kabiliyeti: MES projelerinin faydaları yanı sıra sisteme getirecekleri ek yükleri de en aza indirgemeleri beklenti bulunmaktadır. MES yazılımı çevre uygulamalar ile entegrasyon sağlayarak manuel veri girişlerinin en aza indirilmelidir.

Sizce başarılı bir MES projesi kurulumu nasıl olmalıdır?

Kurulumda asıl olan iyi bir yol haritasına ve tecrübesine danışabileceğiniz partnere sahip olmaktır.

Mevcut makinelerinizle büyük altyapı yatırımı gerektirmeden MES hayata geçirilebiliyor, öncelikle bunu belirteyim.

MES sistemi ve kurulumu Operasyonel süreç olduğu için bilgi, teknik yeterlilik kadar saha tecrübesi de ağırlık kazanmaktadır.

Mevcut öncelikli sorunları hedef alan aşamalandırılmış fazlara bölünmüş yapılacaklar listesi framework oluşturulur. Burada altyapısal hazırlıkta vardır işin içinde süreçlerinize uyarlanması da vardır. Mevcut ERP programı hatta var olan entegre olmanın fayda sağlayacağı QDMS, EBA, ICRON gibi 3. Parti yazılımlar ile de entegrasyon aşaması başlatılacaktır.

MES öncesinde kuvvetle muhtemel içerik ve güvenilirlik olarak eksikliği olan raporlar elde edilebilecek daha detaylı ve doğru bilgilerle yeniden oluşturulacaktır. Bu aynı zamanda düzeltmek için ölçmenin ne kadar önemli olduğu kültürünü de tüm birimlerde oluşturacaktır.

İzlenebilirlik ile ilgili Andon ekranlar, Dashboardlar oluşturulacak eş zamanlı olarak herhangi platformdan web, tablet, Android, IOS izlenebilirliğin sürdürülmesi sağlanacaktır.

Nihayetinde hatasız olarak toplanan bilgi hızlıca raporlanabilir, takip edilebilir hale geldi. Gerçi günümüzde MES sistemleri makine öğrenmesi gibi yeni teknolojilerle güçlendikçe artık sürekli dönüp dönüp raporlara bakmakta değil bir anomali gerçekleştiğinde aksiyon alabilecek çözümlere geçiş olmaktadır. Yani şartları öğrenip geçmişi tecrübeleyerek sizin yerinize karar alabilmektedir.

Gördüğünüz gibi duruş sürelerimi göreyim yeterle başlayan süreç bu noktalara kadar gelebilmektedir artık. Dolayısıyla…

Göz önünde bulundurulması gereken buna ister dijitalleşme deyin, MES deyin, Endüstri 4.0 deyin bu projenin bir lokomotife ihtiyacı vardır, saha tecrübesiyle, vizyonuyla, sürekli gelişimiyle yukarıya çekecek bir partnere.